علم لا یتناهی
دانستنی های علمی,شخصیت های برجسته ی علمی,مقالات علمی...علم لا یتناهی
دانستنی های علمی,شخصیت های برجسته ی علمی,مقالات علمی...پدیده های جغرافیا یی
آبشار یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی است.
آبشار معمولاً زمانی رخ می‌دهد که آبی که در یک بستر (رود، جویبار و غیره) در جریان است از روی یک صخرهٔ مقاوم نسبت به فرسایش که نسبت به محیط خود اختلاف سطح دارد گذر کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تالاب
تالاب‌ها محیط‌هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و دریا است. تالاب‌ها ممکن است همواره دارای آب باشند یا اینکه گاه خشک و گاه آبدار باشند. برخی تالاب‌های نزدیک دریا با جزر و مد تغییر وضعیت می‌دهند.
مشخصه اصلی تالاب‌ها ماندگاری نسبی آب در آنها است. آب تالاب‌ها ممکن است شور باشد یا شیرین.
کنوانسیون رامسر معاهده‌ای بین‌المللی است که در ۱۹۷۱ امضا شده است به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها می‌باشد. در این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان نیز تهیه شده که به "فهرست رامسر" شهرت دارد. در این فهرست بریتانیا با ۱۶۴ تالاب از لحاظ تعداد و کانادا با 130 هزار کیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت رکورددار است. مقر دائمی کنوانسیون در گلند، سوئیس است.
انواع تالاب
- باتلاق (swamp) زمینهای آبدار یا خیس پر از گیاه و درخت.
- مانداب یا هور (marsh) با آبی راکد و باز و گیاهان کوتاه بیشتر از جنس علف و نی.
- خلاش (bog یا muskeg) آبگیری است که رستنی‌های آن پوسیده باشد.
- خلنگزار (Moorland و Heath) تالاب‌هایی به شکل خارستان.
- لشاب (fen) تالابی نیزاری است که آب آن از گیاه آکنده شده و هوای کمی میگیرد.
- تالاب‌های مصنوعی که برای سیلگیری رودخانه‌ها و دریاها درست می‌شود، مانند پروژه‌های چاه‌نیمه در سیستان.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سونامی
سونامی، آبلرزه یا غریاله یکی از پدیده‌های جغرافیایی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه در آمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان بوشهر است و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های خلیج فارس نیز دارای پیشینه است. غریاله‌ها معمولاً پس از یک زمین‌لرزه بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت آتشفشانی زمین‌لغزه و یا برخورد شهابسنگ‌ها پدید می‌آیند. بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (津波 تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته است.
پس از غریاله‌ها معمولاً گسل‌های بزرگی در بستر دریاها پدید می‌آیند. سرعت موج‌های آبلرزه‌ای گاه به بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. غریالهٔ سال ۱۷۸۸ لیسبون(پرتغال) با موج‌هایی به بلندی حدود ۱۸ متر به شهر هجوم برد و ساکنان آن شهر را در کام خویش به هلاکت رساند. یکی از بزرگ‌ترین غریاله‌ها که در سال ۲۰۰۴ میلادی در نزدیکی سوماترای اندونزی روی داد باعث ویرانی عظیم و کشته شدن پیرامون ۱۰۰ هزار تن در جنوب آسیا شد.
در کتاب‌های تاریخ آمده که بندر بزرگ و پهناور سیراف‌در جنوب ایران تا سده چهارم هجری و عصر دیلمیان بندری آباد و پر رونق بوده و ناگهان بر اثر زلزله‌ای قسمت بزرگی از شهر به زیر آب رفته که آثار آن هنوز هم مورد توجه باستان شناسان ایرانی وخارجی است. آیا غریاله سیراف را ویران کرد و به زیر آب برد پاسخ این سؤال را باید در علم زمین‌شناسی تاریخی یافت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
غار فضای خالی در زیر سطح زمین است که بطور طبیعی بوجود آمده باشد. غارها توسط روزنه‌ها یا دهانه‌هایی به فضای سطح پوستهٔ زمین راه دارند.
اصطلاحات جغرافیا
اِستِوا (عامیانه: اُستُوا) یا نیمگان نام خطی فرضی است که کره زمین را به دو بخش نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی بخش می‌کند. فاصلهٔ نقاط بر روی خط استوا از قطب‌های شمال و جنوب به یک اندازه است.
نام خط استوا در فارسی کاربردی دیرینه دارد و در اشعار فارسی نیز دیده می‌شود: نمونه از خاقانی: مرکب همت بتاز یک‌ره و بیرون جهان از سر طاق فلک تا به حد استوا.
دّره به فرورفتگی میان دو کوه گفته می شود.
در دانش جغرافیا دلتا زمینی است که از آبرفت رودخانه پدید آمده باشد.این زمین سه‌گوش با خاک رسوبیش در دهانه رود با دریا قرار میگیرد.
شبه‌جزیره اصطلاحی جغرافیایی است که بر قطعهٔ وسیعی از خاک (زمین) اطلاق می‌شود که از یک سوه متصل به خشکی باشد، واز سه طرف دیگر آب آنرا فرا گرفته باشد، مانند: شبه‌جزیره عربستان، شبه‌جزیره آسیای صغیر، شبه‌جزیره مسندم.
- شبه‌جزیره عربستان شبه‌جزیره‌ای است در جنوب غربی آسیا. از دید جغرافیائی آنرا گاه شبه‌قاره عربستان
نیز نامیده اند.
- شبه‌جزیره مسَندَم استانی است در بخش شمالی از کشور عمان. نوار ساحلی از خاک امارات متحده عربی به مسافت ۷۰ کیلومتر این استان مسندم از خاک عمان جدا ساخته‌است. مساحت شبه‌جزیره مسندم در حدود ۱۵ هزار کیلومتر مربع می‌باشد. این استان چهره‌ای کوهستانی دارد. ارتفاع کوههای شبه‌جزیره مسَندَم از سطح دریا از ۱۸۰۰ تا ۲۳۰۰ متر می‌رسد.